W dzisiejszych czasach regularna aktywność fizyczna jest niezwykle ważna. Dzięki niej możemy utrzymać nasz organizm w prawidłowej kondycji, a także zadbać o odpowiednią masę ciała. Ponadto aktywność fizyczna pomaga obniżyć towarzyszący nam na co dzień wysoki poziom stresu. Jednakże osoby, które regularnie trenują niestety często narażone są na utratę elektrolitów i odwodnienie. Może to prowadzić do nieprzyjemnych skutków zdrowotnych. Doskonałym przykładem jest tu ucieczka jonów magnezu z organizmu, co powoduje nieprzyjemny i bardzo bolesny skurcz mięśni. Jak temu zaradzić?
Objawy braku magnezu
Magnez jest jednym z najcenniejszych pierwiastków w naszym organizmie. Bardzo często nazywany jest przez lekarzy i naukowców „pierwiastkiem życia”. Bierze on udział w najważniejszych procesach, które zapewniają naszemu organizmowi prawidłowe funkcjonowanie. Do najważniejszych zadań magnezu zaliczamy:
- Wspieranie prawidłowej pracy serca,
- Zmniejszanie ryzyka nadciśnienia tętniczego,
- Wzmacnianie układu odpornościowego,
- Udział w procesie trawienia i przemianie tłuszczów, białek i węglowodanów,
- Odpowiednie działanie na neurony,
- Poprawienie koncentracji i procesów pamięci,
- Udział w prawidłowej pracy mięśni,
- Udział w przebudowie szkieletu kostnego,
- Działanie ochronne przed cukrzycą, astmą i wytrącaniem się kamieni nerkowych.
Na podstawie powyższych informacji, można śmiało stwierdzić, że rola magnezu w naszym organizmie jest naprawdę kluczowa dla uzyskania pozytywnego samopoczucia. Jednakże na jego prawidłowe stężenie w organizmie negatywny wpływ ma jednak wiele czynników takich jak intensywny styl życia, uboga i mało różnorodna dieta, używki czy wzmożona aktywność fizyczna.
W przypadku problemu jakim jest niedobór magnezu, objawy pojawiają się najczęściej przede wszystkim u osób wykonujących ciężkie prace fizyczne lub intensywnie trenujących, takich jak np. sportowcy. W grupie zwiększonego ryzyka jeżeli chodzi o brak magnezu są także naukowcy, studenci oraz uczniowie, czyli wszyscy ci, którzy intensywnie pracują umysłowo, a także osoby narażone na silny, długotrwały stres w życiu prywatnym lub zawodowym. Także kobiety stosujące restrykcyjne diety lub będące akurat w okresie okołomenopauzalnym lub w ciąży (kiedy to zachodzą gwałtowne zmiany hormonalne w ich organizmie) powinny obserwować swoje ciało pod kątem niedoboru magnezu.
Jeżeli chodzi o brak magnezu, objawy zależą tak naprawdę od poziomu niedoboru. W początkowym stadium zazwyczaj obserwujemy:
- powracające bóle głowy;
- spadek odporności;
- drżenie powiek i rąk;
- problemy ze snem;
- kruchość włosów i paznokci;
- stale towarzyszące uczucie przemęczenia;
- rozdrażnienie;
- trudności z koncentracją;
- mimowolny skurcz mięśni nóg.
Jak widać objawy są mało specyficzne, dlatego przez wiele osób są bagatelizowane. To błąd, ponieważ w przypadku niezwykłego pierwiastka jakim jest magnez, niedobór o charakterze przewlekłym prowadzić może do:
- migren;
- nerwobóli;
- stanów depresyjnych;
- rozchwiania emocjonalnego i agresji;
- bezsenności;
- próchnicy;
- kołatania serca;
- wzmożonej łamliwości kości.
Oto główne czynniki, przez które możemy mówić o niedoborze magnezu:
- mniejsze niż zwykle wchłanianie magnezu, powodowane m.in. przez małe stężenie potasu w surowicy lub przewlekłe biegunki,
- wydalanie zbyt dużej ilości magnezu z moczem, powiązane np. z zażywaniem leków moczopędnych, nadużywaniem alkoholu lub nadmiernego spożycia kawy „wypłukującej” magnez z organizmu,
- zbyt małe przyjmowanie magnezu,
- stosowanie antykoncepcji hormonalnej,
- zła dieta,
- wzmożona aktywność seksualna,
- stres.
Skurcz mięśni
Skurcz mięśni to jeden z najbardziej charakterystycznych objawów dla niedoboru magnezu. W zasadzie, powinniśmy go nazywać kurczem – to nagłe i mimowolne skurczenie się długości włókien mięśniowych. Magnez to obok wapnia i potasu, najważniejszy pierwiastek nadzorujący prawidłową napięcie mięśni – zarówno szkieletowych, jak i gładkich, które budują organy wewnętrzne. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej – w tym niedobór magnezu – mogą niestety doprowadzić do powyższych przykrych objawów. Skurcz mięśni jest nagły i bardzo bolesny. Może trwać kilka minut i być wyjątkowo trudny do rozmasowania. Najczęściej skurcz mięśni dotyka następujących rejonów ciała: mięśni podudzia, tylnej części uda, łydek, mięśnia czterogłowego uda, mięśni stóp, rąk, brzucha – a nawet mięśni powiek. Stąd charakterystyczne drżenie, jeden z bardziej specyficznych objawów braku magnezu.
Ten nieprzyjemny symptom wyjątkowo często spotyka sportowców – tak zawodowych, jak i amatorów. Dzieje się tak, ponieważ są oni szczególnie zagrożeni występowaniem zjawiska braku magnezu w organizmie. Wysiłek fizyczny jest oczywiście bardzo korzystny dla naszego zdrowia, jednak towarzyszy mu wzmożone pocenie się, które ma regulować ciepłotę organizmu. Intensywny wysiłek fizyczny to aż 1,5-2 litry potu wydzielane na godzinę – przy wysokiej temperaturze te wartości mogą być jeszcze wyższe. Skład potu to woda i elektrolity, głównie potas i magnez. Ich utrata może sprzyjać późniejszym niedoborom w organizmie. Należy więc pamiętać o uzupełnianiu poziomów elektrolitów w trakcie uprawiania sportu czy wykonywania pracy fizycznej. Dzieje się tak przez odwodnienie – serce zaczyna mocniej bić, objętość krwi się zmniejsza, a mięśnie nie są odpowiednio utlenowane, przez co ich wydajność znacząco niknie.
Magnez na skurcze
Magnez najczęściej okazuje się skutecznym remedium na skurcze mięśni. Podstawą powinna być oczywiście dieta bogata w ten pierwiastek. Do cennych źródeł magnezu należą: żółte sery, orzechy, kakao, gorzka czekolada, produkty pełnoziarniste, ciemne pieczywo, pestki dyni, migdały, warzywa strączkowe czy odpowiednio zmineralizowana woda.
Warto jednak pamiętać, że to nie zawsze wystarcza. Istnieją bowiem osoby, u których magnez nie wchłania się tak dobrze, jak u innych. Niedobór magnezu nie bez powodu występuje u mieszkańców krajów rozwiniętych, gdzie życie ma szybkie tempo, a spożywana na co dzień żywność – jest mocno przetworzona. Zanieczyszczenie powietrza – a więc i naturalnych składników dostarczających do organizmu magnez – także ma swoje znaczenie. Często mimo odpowiedniej diety, nadal borykamy się z objawami niedoboru magnezu.
W tym przypadku należy poradzić się specjalisty, lekarza lub farmaceuty: czasami powód jest prozaiczny i dotyczy na przykład… sposobu konsumpcji potraw. Jeżeli produkty z magnezem i suplementy popijamy nie wodą mineralną, a kawą czy sokami owocowymi, przyczyniamy się do szybszego wypłukiwania pierwiastka z organizmu. Inne popularne „wypłukiwacze” magnezu z organizmu to alkohol i tytoń. Przy niedoborze magnezu należy je co najmniej ograniczyć. Również niektóre leki przyjmowane z magnezem mogą zaburzać jego wchłanianie: specjalista powinien doradzić nam więc w jakiej kolejności i odległości czasowej należy je przyjmować, by nie wpływały wzajemnie na własne działanie.
